Celem olimpiady jest wykształcenie wśród młodzieży szkolnej potrzeby dbania o własne zdrowie oraz kształtowanie umiejętności niezbędnych do ochrony i doskonalenia zdrowia poprzez:

a.rozbudzanie zainteresowania własnym zdrowiem i problematyką prozdrowotną;
b.prowadzenie edukacji dot. czynników zagrażających zdrowiu oraz sposobów ochrony zdrowia;
c.inspirowanie młodzieży do podejmowania na terenie szkoły lub poza nią różnych działań promujących zdrowy styl życia.

Założenia olimpiady

Z badań prowadzonych od 1990 r. przez prof. dr hab. med. Barbarę Woynarowską i dr n. med. Joannę Mazur na temat stanu zdrowia młodzieży szkolnej w Polsce (opisanych w publikacji Katedry Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Wychowania Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego pt. " Zachowania zdrowotne i samoocena zdrowia" - cykl "Zdrowie Młodzieży Szkolnej w Polsce" - Warszawa 1999), jasno wynika, że istnieje wiele niedostatków w zakresie podstawowych zachowań zdrowotnych młodzieży znajdującej się w okresie dojrzewania.
Na podstawie powyższych badań stwierdzono m.in., że u 30-40 % badanej młodzieży występuje mała aktywność ruchowa w czasie wolnym, której towarzyszy zbyt długie oglądanie telewizji, a u około 41 % - niedobory spożycia mleka i u 55-70 % - niedobory spożycia warzyw i ciemnego pieczywa. Z kolei u 40-50% badanej populacji młodzieży wykazano nadmierne spożycie słodkich produktów, a u 30 % - potraw typu "fast food", przy czym 37 % młodzieży charakteryzował niedostatek higieny jamy ustnej. Dane zebrane w trakcie powyższych badań świadczą również o tym, że u około 20 -40% młodzieży w wieku dojrzewania występują również inne zachowania niosące ryzyko dla zdrowia takie jak używanie substancji psychoaktywnych - w tym tytoniu i alkoholu - oraz zbyt wczesna inicjacja seksualna. Stwierdzono ponadto, że powyższe nieprawidłowości są częstsze u chłopców niż u dziewcząt, a u obu płci nasilają się z wiekiem oraz występują częściej u młodzieży żyjącej w miastach niż na wsi. Reasumując, powyższe dane wskazują wyraźnie na potrzebę prowadzenia działań w kierunku zmiany zachowań zdrowotnych młodzieży.

Kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych jest jak wiadomo procesem długotrwałym, wymagającym systematycznej i wielokierunkowej edukacji oraz promowania zasad zdrowego stylu życia w środowisku szkolnym. Prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród dzieci i młodzieży jest obecnie obowiązkiem szkoły, a realizują to zadanie nauczyciele w ramach ścieżki między przedmiotowej. Wspomagają ich w tym instytucje i organizacje działające na terenie szkoły, spośród których najstarszą i najbardziej zaangażowaną w działalność prozdrowotną jest Polski Czerwony Krzyż.

Co roku z inicjatywy nauczycieli będących opiekunami szkolnych kół i klubów oraz zrzeszonej w nich młodzieży organizowanych jest w środowisku szkolnym wiele akcji o charakterze prozdrowotnym - średnio każde koło w czasie roku szkolnego uczestniczy w 6 takich akcjach. Przeważająca większość przeprowadzanych akcji ma zakres lokalny, lecz poprzez koła PCK młodzież szkolna ma możliwość uczestniczenia także w działaniach, czy programach czerwonokrzyskich o znacznie szerszym zasięgu - rejonowym, wojewódzkim czy ogólnopolskim. Jedną z takich akcji o zasięgu krajowym, w której młodzież zawsze bardzo chętnie uczestniczy, jest organizowana corocznie przez Zarząd Główny PCK - Ogólnopolska Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia PCK.

Szczegółowy opis projektu

Ogólnopolska Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia PCK jest przedsięwzięciem wieloetapowym i obejmuje następujące szczeble: szkolny, czyli podstawowy, rejonowy, wojewódzki (inaczej okręgowy) i krajowy, czyli centralny.

Konkurs przeznaczony jest dla uczniów w wieku 14-19 lat z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych z terenu całego kraju, udział w konkursie ma formułę otwartą.

Na każdym z etapów odbywa się test z zakresu wiedzy dotyczącej promocji zdrowia, który obejmuje zagadnienia pierwszej pomocy, ekologii, promocji zdrowego stylu życia i historii Stowarzyszenia. Ponadto na etapie centralnym każdy uczestnik przedstawia przed komisją jedną akcję prozdrowotną, którą przeprowadził w społeczności lokalnej, wraz z całą jego dokumentacją oraz przechodzi test praktycznego udzielania pierwszej pomocy.

Formuła olimpiady

Za organizację etapu szkolnego i rejonowego odpowiadają zarządy rejonowe PCK (z reguły obejmujące tereny powiatów), okręgowego - zarządy okręgowe PCK (obejmujące obszary obecnych województw), a za organizację etapu krajowego odpowiedzialny jest Zarząd Główny PCK.

Organizacja etapu szkolnego, rejonowego i okręgowego olimpiady, zgodnie z regulaminem olimpiady etap szkolny i rejonowy olimpiady powinien obejmować:

a.ocenę wiedzy zawodników na temat istniejących zagrożeń zdrowotnych oraz sposobów ochrony i doskonalenia zdrowia, a szczególnie:

-zasady utrzymywania higieny osobistej i otoczenia ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia i higieny jamy ustnej,
-zasady zdrowego żywienia,
-znaczenie aktywności ruchowej dla zdrowia człowieka,
-prawidłowy rozkład dnia ucznia i odpowiednie sposoby wypoczynku,
-problematykę uzależnień ( od nikotyny, alkoholu i narkotyków),
-zapobieganie chorobom zakaźnym ( szczególnie HIV/AIDS) oraz cywilizacyjnym,
-zapobieganie urazom i wypadkom ( w domu, w szkole i na drodze),
-zasady udzielania pierwszej pomocy,
-podstawowe wiadomości o Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w tym wiedzy o PCK;

b.udział zawodnika w minimum jednej akcji prozdrowotnej organizowanej przez koło PCK czy inne organizacje (instytucje , osoby ) działające na rzecz promocji zdrowia w środowisku szkolnym - poświadczony przez osobę zgłaszającą zawodnika do dalszych eliminacji.

Etap okręgowy olimpiady powinien obejmować:

a.ocenę wiedzy zawodników nt. zasad zdrowego stylu życia i zagrożeń zdrowotnych oraz ewentualnie ( w zależności od decyzji Zarządu Okręgowego PCK ) ocenę umiejętności udzielania przez zawodnika pierwszej pomocy ofiarom wypadków;

b.przygotowanie i przeprowadzenie przez zawodnika samodzielnie bądź na zasadzie współudziału , dowolnej akcji promującej zdrowie w środowisku szkolnym, bądź lokalnym. Przeprowadzenie niniejszej akcji bądź udział w akcji organizowanej przez inne osoby powinien być udokumentowany ( na piśmie, lub przy pomocy zdjęć czy filmu video) i jest on warunkiem udziału zawodnika w centralnym etapie olimpiady.

Organizacja etapu krajowego olimpiady:

Zwycięzcy etapów okręgowych olimpiady biorą udział w centralnym etapie olimpiady, którego organizatorem jest Zarząd Główny PCK. Zadania na etapie centralnym obejmują:

a.prezentację przez zawodnika akcji prozdrowotnej przeprowadzonej przez niego w środowisku lokalnym w ramach etapu okręgowego olimpiady , ocenianej wg poniższych kryteriów: prawidłowość merytoryczna wybranej problematyki i sposób jej ujęcia , zasięg podjętych działań, zastosowane formy pracy (ich różnorodność stopień trudności, innowacyjność) samodzielność w realizacji akcji lub tylko współudział, możliwość szerszego wykorzystania zaprezentowanych działań prozdrowotnych - w innej klasie, szkole, mieście: sposób prezentacji i udokumentowania akcji;

b.ocenę wiedzy zawodnika dot. zasad zdrowego stylu życia i zagrożeń zdrowotnych oraz wiedzy o Ruchu Czerwonokrzyskim - przeprowadzoną w formie testu pisemnego;

c.ocenę umiejętności udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadków (zakres kursu podstawowego) obejmującą prawidłowe wykonanie resuscytacji krążeniowe -oddechowej na fantomie i udzielenie pomocy osobie "poszkodowanej" w pozorowanym wypadku. Zwycięzcą olimpiady zostaje zawodnik, który uzyska największą sumaryczną liczbę punktów ze wszystkich zadań.

Niezależnie od nagród przyznawanych zawodnikom za zdobycie pierwszych trzech miejsc (odrębnie w każdej kategorii szkół), jury etapu centralnego olimpiady może wyróżnić dodatkowo dyplomami i nagrodami rzeczowymi tych uczniów, którzy przeprowadzili najciekawsze akcje prozdrowotne w swoich środowiskach lokalnych. W miarę posiadanych środków finansowych organizatorzy starają się także zapewnić drobne upominki dla nauczycieli uczestniczących w etapie centralnym olimpiady, pozostałych zawodników oraz młodzieży czerwonokrzyskiej, która bierze udział w organizacji finału olimpiady.

Regulamin Olimpiady Promocji Zdrowego Stylu Życia został zatwierdzony uchwałą nr 242 Zarządu Głównego Polskiego Czerwonego Krzyża z dnia 08.07.2008 roku.

Przygotowała

Anna Jackiewicz - Ochidi